จากบทความก่อน ผมเกริ่นว่าความคาดหวังที่ไม่เหมาะสมสามารถทำให้เกิดความทุกข์แก่ผู้ถูกคาดหวังได้ ทีนี้คำถามคือ เราควรจะตั้งความคาดหวังอย่างไร แน่นอนว่าแต่ละบุคคล แต่ละครอบครัวมีนิสัยใจคอ มีบริบทแตกต่างกัน จึงจะขอเสนอเพียงหลักการคร่าวๆพอสังเขป
1. Possible
เป็นความคาดหวังที่มีความเป็นไปได้ที่จะทำได้สำเร็จ ตามศักยภาพที่มีอยู่ ไม่ยากเกินไป ไม่ให้เวลาน้อยไป เช่น เราสอบตกทุกปี เกรด 2.0 ถ้าเราคาดหวังว่าปีหน้าเราจะขยันจนได้เกรด 4.0 ก็อาจเป็นการตั้งความคาดหวังที่ยากเกินไปหน่อย หรือ เราคาดหวังว่าจะย้ายประเทศเป็นพลเมืองแคนาดาได้ภายใน 1 ปี แบบนี้ก็กำหนดเวลาน้อยจนทำให้ยากเกินไป
2. Focus & Prioritized
ตั้งความคาดหวังสำคัญเพียงไม่กี่อย่าง เพื่อให้เราสามารถ fous กับการทำสิ่งสำคัญในชีวิตให้สำเร็จได้ โดยไม่เสียพลังงานกับอย่างอื่นยิบย่อย ธรรมชาติคนเราต้องการสำเร็จในทุกด้าน แต่ก็ต้องจัดลำดับความสำคัญ เพื่อให้ชีวิตเป็นระบบ ไม่ยุ่งเหยิง คนที่คาดหวังทุกอย่างโดยไม่โฟกัส ไม่จัดลำดับความสำคัญ ชีวิตอาจจะวุ่นวาย
3. From you to you
ความคาดหวังที่ดีควรมาจากภายในจิตใจของเราเอง ไม่คาดหวังตามคนอื่นบอก เพราะเมื่อเราทำอะไรลงไป เราต้องรับผลที่ตามมา(consequence) ด้วยตัวเอง ถ้าเราใช้ชีวิตตามคนอื่นชี้นำแล้วเกิดผลไม่ดีตามมา เราไม่สามารถโทษคนอื่นได้ เราเป็นคนเลือกจะเชื่อคนนั้นเอง
4. Not expect on others
ไม่ตั้งความคาดหวังกับคนอื่น เพราะ เราไม่สามารถทำให้คนอื่นคิดเหมือนเรา หรือ ทำตามความต้องการของเราได้ ไม่ว่าจะเป็น สามี ภรรยา ลูกหลาน เพื่อนสนิท ทุกคนมีสิทธิในตัวเอง มีจุดหมายส่วนตัวที่เป็นอิสระจากทุกสิ่ง เมื่อเราคาดหวังอย่างจริงจังให้คนอื่นเป็นไปตามที่เราหวัง ก็มีแนวโน้มที่จะผิดหวัง
เช่น
เราคาดหวังให้คนที่เราชอบรักเราเท่าที่เรารักเขา
เราคาดหวังว่าลูกจะเลือกสิ่งที่เราเลือกให้
เราคาดหวังให้เพื่อนทำตามที่เราแนะนำ
เป็นสิ่งที่คาดหวังได้ แต่อย่ายึดมือถือมั่นจนกลายเป็นความยึดติด คนอื่นอาจจะทำตามที่เราหวัง หรืออาจจะไม่ เป็นสิทธิของเขา เขาต้องเลือกเอง และรับผลที่ตามมา(consequence) ด้วยตัวเอง
ผมคิดเอาเองว่า ความสุข = ความเป็นจริง - ความคาดหวัง
เมื่อเรามีความคาดหวังอย่างเหมาะสม(healthy expectation) กับสิ่งต่างๆในชีวิต ความสุขก็คงเกิดขึ้นได้ไม่ยาก ละมั้งนะ